Η ιστορική Μονή Πέτρας των Εισοδίων της Θεοτόκου βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του Ολύμπου, στην αρχή των ομώνυμων στενών. Από το παλιό μοναστήρι σώζεται μόνο το καθολικό, που χτίστηκε στα 1754 και επισκευάστηκε το 1815. Στους τοίχους της εκκλησίας έχουν εντοιχιστεί γλυπτά και αρχιτεκτονικά μέλη από παλιότερα παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά μνημεία της περιοχής. Στο μοναστήρι κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα λειτούργησε σανατόριο (1929-1969) και ψυχιατρικό νοσοκομείο (1970-2004). Δυτικότερα του μοναστηριού, κοντά στη μοναδική πέτρινη κρήνη της εθνικής οδού προς Ελασσόνα, τοποθετείται η βυζαντινή πόλη Πέτρα, που είχε σημαντικό κάστρο. Ερείπια σπιτιών και ναού της βυζαντινής πόλης του 14ου-15ου αιώνα, εντοπίστηκαν από την αρχαιολογική υπηρεσία στη θέση «Καρακόλι». Η Πέτρα ήταν έδρα επισκοπής, γνωστή από τον 10ο αιώνα. Ήταν υποκείμενη στη μητρόπολη Θεσσαλονίκης και τα τελευταία χρόνια πριν από την κατάργησή της, το1896, είχε έδρα το Λιβάδι Ολύμπου.