Ο ναός του Αγίου Νικολάου στην Τσαριτσάνη, 4 χλμ. νοτιοανατολικά της Ελασσόνας, είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του 17ου αιώνα για την καλλιτεχνική αξία και τη θεματική πρωτοτυπία των τοιχογραφιών του, που καλύπτουν τον κυρίως ναό, τον νάρθηκα και τα δύο παρεκκλήσια αριστερά και δεξιά του αγίου βήματος. Η εκκλησία, μια τυπική μεταβυζαντινή βασιλική με δίρριχτη στέγη, είναι κατάγραφη με τοιχογραφίες που ανήκουν σε δύο φάσεις, του 17ου και του 18ου αιώνα. Ο ναός είναι φημισμένος για τις τοιχογραφίες του 17ου αιώνα καθώς παραστάσεις του συνδυάζουν την παραδοσιακή θρησκευτική θεματογραφία και τέχνη με την αρχαία φιλοσοφία και παράδοση. Σύμφωνα με τη σωζόμενη επιγραφή, την αγιογράφηση του ναού έκανε στα 1615 τοπικό συνεργείο με επικεφαλής τον ζωγράφο ιερέα Ιωάννη «εξ ιδίας κώμης» (της Τσαριτσάνης). Από την εικονογραφική πανδαισία σε ζωγραφικές ζώνες του ναού ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η μεγάλη παράσταση της Ρίζας του Ιεσσαί στον νάρθηκα, όπου ανάμεσα σε προπάτορες του Χριστού, αποστόλους και προφήτες, σε ένα σύνολο 90 προσώπων, εικονίζονται δώδεκα ολόσωμες μορφές φιλοσόφων, ποιητών και ιστορικών της αρχαίας Ελλάδας. Στη μία πλευρά: Θαλής, Δίων, Απόλλων, Πλάτων, Πλούταρχος, Ιώσηπος, και στην άλλη: Σόλων, Ζήνων, Αριστοτέλης, Σίβυλλα, Σοφοκλής, Θουκυδίδης. Επίσης υπάρχουν δύο ακόμη παραστάσεις φιλοσοφικού περιεχομένου, ο «Ζωδιακός κύκλος» και ο «Καιρός του χρόνου». Η δεύτερη παράσταση, γεμάτη πικρή ειρωνεία για τη μοίρα του ανθρώπου, έγινε το 1753 και αποδίδεται στους ζωγράφους Νικόλαο και τον γιο του Αλέξιο από τα Ιωάννινα.