Μονή Αγίων Θεοδώρων Ραψάνης

Από τα ομορφότερα στολίδια της Ραψάνης είναι το δάσος των Αγίων Θεοδώρων, με το ομώνυμο μοναστήρι, ακριβώς απέναντι από το χωριό σε απόσταση περίπου 3 χλμ. Η Μονή, με ημερομηνία ανέγερσης τη 10η Οκτωβρίου του 1778, είναι χτισμένη εξ’ ολοκλήρου από πελεκητή πέτρα, ενώ η στέγη της είναι φτιαγμένη από πελεκητό σχιστόλιθο. Πρόκειται για ένα μονόκλιτο σταυροειδή μετά τρούλου ναό, του οποίου το πάχος της τοιχοποιίας φτάνει τα 80 εκατοστά. Εσωτερικά ο ναός είναι κατάγραφος από τοιχογραφίες του 18ου αιώνα.

Μονή Αγίας Τριάδας | Λιβάδι

Η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας στο Λιβάδι βρίσκεται έξω από το χωριό. Το παρεκκλήσι του Άγιου Χαραλάμπους είναι μονόχωρος ναός με δίρριχτη στέγη και φέρει ημερομηνία ανακαίνισης το έτος 1761.

Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Κονταριώτισσας

Η βυζαντινή εκκλησία της Θεοτόκου Κονταριώτισσας ή Κουντουριώτισσας, πάνω από το ομώνυμο χωριό, χτίστηκε στις αρχές του 11ου αιώνα και είναι ένα από τα σπουδαιότερα βυζαντινά μνημεία της Μακεδονίας. Αρχιτεκτονικά μοιάζει με την Αγία Σοφία της Θεσσαλονίκης. Έχει σταυρόσχημο πυρήνα που περιβάλλεται με στοά, με δύο παρεκκλήσια στη βόρεια και νότια πλευρά. Στο εσωτερικό υπάρχουν λείψανα τοιχογραφιών που χρονολογούνται στο τέλος του 15ου ή στις αρχές του 16ου αιώνα. Λίγα χιλιόμετρα βορειότερα από την Παναγία Κονταριώτισσα υπάρχει το σύγχρονο γυναικείο μοναστήρι του Οσίου Εφραίμ, που δέχεται πολλούς προσκυνητές από όλη την Ελλάδα.

Ναός Παναγιάς | Πύθιο

Η εκκλησία της Παναγίας στο Πύθιο είναι τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική, χτισμένη το 1638. Η εκκλησία λειτουργούσε παλιότερα ως μοναστήρι κι είναι στολισμένη με όμορφες τοιχογραφίες. Η ιδιαιτερότητά της είναι ότι έχει το μοναδικό στην Ελλάδα κυκλικό καμπαναριό.

Ναός Αγίου Νικολάου | Τσαριτσάνη

Ο ναός του Αγίου Νικολάου στην Τσαριτσάνη χτίστηκε τον 16ο αιώνα. Ο ναός εσωτερικά είναι καλυμμένος με σπάνιες τοιχογραφίες, από τις οποίες ξεχωρίζει αυτή του «ζωδιακού κύκλου», ο «καιρός του χρόνου» και η «ρίζα του Ιεσσαί», μια πελώρια σύνθεση μήκους πεντέμισι μέτρων που περιλαμβάνει ενενήντα μορφές και μεταξύ αυτών δώδεκα ολόσωμους σοφούς της αρχαιότητας.

Ναός Αγίου Δημητρίου | Δίον

Ο Άγιος Δημήτριος του Δίου είναι μια μονόχωρη εκκλησία με ανοιχτή στοά στις δύο πλευρές της, που χτίστηκε πιθανώς τον 16ο αιώνα. Στη δυτική πρόσοψή της διατηρήθηκαν τοιχογραφίες του 1740 με επιζωγραφίσεις του 20 ου αιώνα.